کد مطلب:43757 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

پدر و مادرم را اذيت كردم، و حال مريض هستم، چگونه جبران آن همه گناه و بدبختي را بكنم؟

قرآن كريم در سورة اسرأ آية 23 ميفرمايد: وَ قَضيَ رَبُّكَ أَلاّ تَعبُدُوا إلاّ إيّاه وَ بِالوَلِدَينِ إحسَناً إمّا يَبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ أحدُهُما أو كلاهُما فَلاتَقُل لَهُمَا اُفٍّ وَلاتَنهَرهُما وَ قُل لَهُمَا قَولاً كَرِيماً; پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر احسان كنيد. اگر يكي از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالخوردگي رسيدند، به آنها ]حتي[ اف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخني شايسته بگوي.

ملاحظه ميفرماييد كه قرآن كريم، حتي اف گفتن به پدر و مادر را منع ميكند تا چه رسد به مراتب بالاتر اگر انسان بداند و كمي تأمّل كند كه پدر و مادر چه زحماتي را در بزرگ كردن او متحمل شدند، هرگز چنين نميكند. امام صادقدر ذيل آية وَ قُل لَهُمَا قَولاً كَرِيماً ميفرمايد: اگر پدر و مادر تو را بزنند، در جواب آنها بگو: خداوند متعال شما را بيامرزد و غفران او شامل شما گردد.(ميزانالحكمه، محمدي ريشهري، ج 4، ص 3677، نشر دارالحديث.)

برخي ديگر از وظايف ما نسبت به پدر و مادر كه در قرآن آمده عبارتند از:

1. تواضع و فروتني در مقابل ايشان; وَاخفِض لَهُما جَناحَ الذُّلّ مِنَ الرَّحمَة....;(اسرأ، 24) و بالهاي تواضع خويش را از محبت و لطف، در برابر آنان (پدر و مادر) فرودآور.

2. طلب رحمت و مغفرت براي ايشان; رَبَّنَا اغفِر ليِ وَ لِوَلِدَيَّ...;(ابراهيم، 47) پروردگارا! من و پدر و مادرم و... را بيامرز وَ قُل رَبِّ ارحَمهُمَا كَمَا رَبَّيَانيِ صَغيِراً;(اسرأ، 24) و بگو: پروردگارا! همانگونه كه آنها مرا در كوچكي تربيت كردند; مشمول رحمتشان قرار ده! و نيز ربّ اغفر لي و لوَلديّ...;(نوح، 28) پروردگارا! من و پدر و مادرم و... را بيامرز....

3. به ايشان ظلم نكردن; وَبرّاً بوَلدَيه ولم يَكُن جبّاراً عصيّاً(مريم، 14 .) وَبرّاً بوَلدتي ولم يجعلني جبّاراً شقيّاً;(مريم، 32) و مرا نسبت به مادرم نيكوكار قرار داده و شقّي قرار نداده است.

4. با نرمي و مهرباني با ايشان سخن گفتن; وَقُلْ لَهُمَا قَوْلاً كَريِماً...;(اسرأ، 24) و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوار نه به آنها (پدر و مادر) بگو.

5. لزوم حقشناسي و شكرگزاري از پدر و مادر; قَالَ رَبِّ أَوزعنيِ اَن اَشكُرَ نِعمَتَكَ الّتي أَنعَمتَ عَلَيَّ وَ عليَ وَلِدَيَّ...;(احقاف، 15) ميگويد: پروردگارا! مرا توفيق ده تا شكر نعمتي را كه به من و پدر و مادرم دادي بجا آورم... و نيز(مائده، 110).

6. يادآوري درد و رنج مادر هنگام بارداري و فارغ شدن; وَوَصَّينَا الإنسَن بِوَلِدَيهِ إحسَناً حَمَلَته امه كُرهاً وَ وَضَعَتهُ كُرهاً...;(احقاف، 15) ما به انسان توصيه كرديم كه به پدر و مادرش نيكي كند، مادرش او را با ناراحتي حمل ميكند و با ناراحتي بر زمين ميگذارد... و وصّينا الإنسَن بوَلدَيه حملته أمّه وهنًا علي وهنِ...;(لقمان، 14) و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش كرديم مادرش او را با ناتواني روي ناتواني حمل كرد (به هنگام بارداري هر روز رنج و ناراحتي تازهاي را متحمل ميشد).

ميدانيد كه دوران حمل و از شير گرفتن، حدود 30 ماه به طول ميانجامد و مادر در طول اين مدت بزرگترين ايثار و فداكاري را در مورد فرزندش انجام ميدهد.

پرسشگر گرامي! مطمئن باشيد كه پدر و مادر شما بيش از هر انسان ديگري شما را دوست دارند و اگر شما به دستورهاي اسلام كه دربارة پدر و مادر رسيده با آنها رفتار كنيد; دوستي آنها نيز نسبت به ما چند برابر ميشود.

از نظر آيات قرآن كريم، هميشه راه بازگشت و توبه به سوي خداوند متعال به روي بندگان باز است. قرآن كريم اين كتاب نويدبخش رحمت، به همة مؤمنان فرمان توبه ميدهد و ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ تُوبُوَّاْ إِلَي اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَيَ رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّ ئ‹َاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّـَتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الاْ ئَنْهَـَرُ; (تحريم، 8) اي كساني كه ايمان آوردهايد! به سوي خدا باز گرديد، توبه كنيد، توبهاي خالص و بيشائبه، اميد است ]با اين كار[ پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغهايي از بهشت كه نهرها از زير درختانش جاري است، داخل كند.(ر.ك: اخلاق در قرآن، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 217ـ234، مدرسة الامام عليبنابيطالب/ مراحل اخلاق در قرآن، آيةالله جوادي آملي، ج 11، ص 156، مركز نشر اسرأ.) اركان توبه در پنج چيز خلاصه ميشود:

ترك گناه، ندامت، تصميم بر ترك در آينده، جبران گذشته و استغفار.

از نظر قرآن كريم، شخص گناهكار، براي جبران نمودن كوتاهيهاي گذشته بايد (به دنبال توبه نمودن از گناه گذشته) در صدد اصلاح برآيد: فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُـلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ; (مائده، 39) امّا آن كس كه پس از ستم كردن، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را ميپذيرد; زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است. همچنين آيه 54 از سورة شريفة انعام در اين زمينه وارد شده است.(براي آگاهي از شرايط توبة كامل (كه عبارت است از: ندامت، عزم بر ترك گناه براي هميشه، جبران حقالله، جبران حقالناس، از بين بردن آثار گناه در وجود خود، عادت دادن نفس به عبادت) به نهجالبلاغه مراجعه كنيد.)